O prestige. Medidas tomadas

O 19 de novembro de 2002 afundía o petroleiro Prestige, cunha carga de 77000 toneladas de full-oil, desencadeando unha das maiores catrástrofes ecolóxicas da historia. Toneladas e toneladas de chapapote empezaban a chegar ata nós invadindo kilómetros e kilómetros de litoral, praias e rochas. Ó parque das Illas Atlánticas chega o chapapote sobre o 3 de decembro.

A raíz do vertido producido polo petroleiro Prestige o Organismo Autónomo Parques Nacionais puxo en marcha un dispositivo especial co obxecto de paliar os seus posibles efectos sobre o parque. Este Organismo desenrolou diferentes atuacións en función dos diferentes residuos, así podemos falar de 5 tipos de actuacións diferentes:

Limpeza de praias areosas e superficies continuas: consistiu na retirada dos residuos de fuel acumulados nas costas, especialmente nas zonas areosas. A retirada nestas zonas fíxose de forma manual co apoio de ferramentas como: pas, enciños, capachos e sacos de obra, coa finalidade de evitar impactos maiores sobre os ecosistemas. Os traballadores e voluntarios dividíanse diariamente por praias en función do traballo a realizar. Ó finalizar cada xornada realizábase o transporte ó peirao da illa dos residuos xenerados, para a súa retirada en barco ós peiraos activos para as actividades do Prestige. Nas zonas donde houbo acumulación de contenedores sobre substrato areoso e nas praias donde se localizaron pequenas pelotiñas de fuel, procedeuse a cribar manualmente co uso de peneiras para recoller aqueles restos que quedaron enterrados ou semienterrados como consecuencia das labores de limpeza. Actualmente as praias da illas atópanse completamente limpas de residuos de chapapote.

Hidrolimpeza das zonas intermareais rochosas e tramos supralitorais: a limpeza destas zonas supuxo a implementación dunha metodoloxía específica mediante o emprego de hidrolimpadoras. Este método consiste en aplicar auga do mar a presión e a temperatura ambiente, sen añadir aditivo ningún, mediante utilización de hidrolimpadoras. Para recoller o chapapote arrancado das rochas utilizaronse mantas absorbentes hidrófugas nas zonas de escorrentía dos fluidos de limpeza que quedaban empapados nelas. Non obstante, quedaron superficies manchadas de residuos de chapapote nas que non foi posible aplicar o método de hidrolimpeza, ó non ser factible recoller eficientemente os residuos producidos, estas foron zonas como: zonas de mar aberto, lugares donde había fauna sedentaria e donde se encontraban importantes concentracións de algas. Nestas zonas aplicaronse técnicas de biorremediación.

Retirada de hidrocarburos de fondos mariños: nas inspecións realizadas por buzos profesionais detectaron acumulación de residuos sobre todo nas zonas infralitorais sedimentarias. Estes residuos afectaban a bancos marisqueiros explotados tradicionalmente por cofradías do entorno, así como a diversos ecosistemas propios dos fondos mariños das augas atlánticas. Vista a problemática tomouse a decisión de proceder á retirada de ditos residuos usando, sempre, técnicas que minimizaran o impacto da retirada e garantizaran a seguridade dos buceadores que traballaran nesas labores. Extraeronse un total de 1611 toneladas de residuos, que era unha mezcla de area-residuso de fuel-restos biolóxicos e auga. Na primavera de 2004 fíxose unha inspeción na zona sur da illa donde se descubrían algunhas destas manchas, xunto con restos de bolsas e utensilios de limpeza empregados nos traballos do ano 2003. A cuantificación do fuel visible nos fondos da Praia de Figueiras nesa zona era de 9560 metros cadrados de infralitoral sedimentario, procedeuse á súa retirada con buzos profesionais durante o verán do 2004 cunha extración de aproximadamente 8000 kg.

Biorremedación nas zonas costeiras rochosas: este método consiste na adición nas áreas afectadas dos nutrintes auxiliares (N, P, Fe, etc.) e outros activadores de crecemento bacteriano que favorezan o desenrolo de especies petroleolíticas autóctonas, ou ben reforzar mediante a sembra nas áreas afectadas de bacterias petroleolíticas de orixe silvestre, autóctono ou alóctono. Os resultados ós 80 días de iniciadas as primeiras aplicacións indicaron que é un proceso que funciona, no caso do producto elexido para a biorremediación (S-200) constituie un recursos eficaz, que permite recuperar o aspecto dos rochedos, sin implicacións toxicolóxicas colaterais nun período aproximado de 7-9 meses.

Colocación de barreiras anticontaminación: Colocaronse barreiras anticontaminación do tipo absorbente e modelo oceánico, a que se colocou na Praia de Rodas tiña unha lonxitude duns 300 metros, para constituir unha zona protexida libre de fuel que actuara como refuxio para aves. En xeral, as barreiras foron efectivas soportando a maioría delas a forza do mar (temporais, mar de fondo, etc.)

Tras un duro traballo de voluntarios, Forzas Armadas, persoal de TRAGSA, da Xunta de Galicia e do Organismo Autónomo Parques Nacionais, extraeronse un total de 4590 toneladas de residuos procedentes da contaminación por hidrocarburos nas praias e rochas do Parque Nacional.